حجاب اجباری؛ دستور دین یا مانیفست حکومت؟

«به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را از هر نامحرمی فرو بندند و پاکدامنی ورزند و زیورهای خود را آشکار نگردانند، مگر آنچه که طبعا از آن پیداست و باید روسری خود را بر سینه خویش فرو اندازند.» این آیه‌ای از قرآن است که دینداران و تندروهای شیعه با استناد به آن حجاب را بر زنان اجبار کرده و این را حکم الهی و دستوری دینی می‌دانند. پیش از انقلاب ۵۷ در ایران و از دوره صفویه، زنان شیعه‌مذهب به توصیه مراجع دینی و همچنین به اجبار اجتماع و مردان خانواده، حجاب را جزء لاینفک زندگی خود می‌دانستند. قبل از آن هم و حتی قبل از بروز اسلام در ایران آثار تاریخی مجسمه و نگاره ها زنان ایران زمین را عمدتا با پوشش نمایش می‌دهد. با وقوع انقلاب سال ۵۷ و بعد از نیم قرن آزادی زنان در دوره پهلوی، جمهوری اسلامی در همان ماههای نخست استقرار خود فشار بر زنان را افزایش داد و با اجبار حجاب به برخورد با زنان آزاد پرداخت. گشت ارشاد یکی از دیرپاترین ابزار حکومت برای کنترل زنان و دختران جامعه است. ابزاری که با توسل به زور در همه دوره‌های حکومت جمهوری اسلامی در خیابان‌ها و اماکن عمومی حضور داشته تا با هدایت زنان به سمت پوشش مورد نظر حاکمان، مردان را از ابتلا به گناه مصون نگه‌ دارند و به قول خودشان بنیان خانواده‌ها را از سست‌شدگی در امان بدارند. اما در یکسال گذشته و با استقرار دولت ابراهیم رئیسی در ایران و هم‌راستا شدن همه ارکان حکومت، فشارها و اعمال خشونت بر زنان به بهانه حجاب و عفاف به قدری زیاد شد که صدای مذهبیون و زنان محجبه را هم درآورد. شمار زیادی از زنان و مردان معتقد به موازین اسلام با ایجاد کمپینی اعلام‌ کردند با آنکه محجبه هستند اما با حجاب اجباری مخالفند. این کمپین به مذاق طرفداران حکومت خوش نیامد و با حمله به آن شرکت‌کنندگان در این اعتراض را به گروههای اپوزیسیون کم طرفدار خارجی یا مخالفان تاریخی مذهب شیعه منتسب کردند. رئیس کمیته امنیت کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس گفته:« برخورد گشت ارشاد تبدیل به موضوع امنیتی شده است و سابقه آن نشان می‌دهد که هیچ کسی با این روش با‌حجاب نشده‌است.» نماینده ولی فقیه در استان فارس نیز گفته: «در حال حاضر اکثر بانوان جامعه با حجاب هستند، ولی محدود افرادی هم اگر روسری را بر می‌دارند به خاطر لجبازی با گروهی است، ولی عملا داشتن حجاب را قبول دارند.» این در حالی است که وحید یامین‌پور معاون وزیر ورزش و جوانان در یک گفتگوی ویدیویی اعلام‌کرد :‌«اگر جمهوری اسلامی در زمینه حجاب و عفاف در مقابل مخالفان کوتاه بیاید طرفداران واقعی خود را از دست داده و به سقوط نزدیک خواهد شد.» او در ادامه افزود: «اگر ما با برداشتن روسری موافقت کنیم زنان به آن اکتفا نکرده و در مرحله بعدی شورت خود را بر سر چوب خواهندکرد.» اشاره او به آغاز اعتراض‌های عملی زنان به محدودیت‌های حجاب است که در سال ۹۶ با بالا رفتن «ویدا موحد» از جعبه برق خیابان انقلاب و به چوب بستن شال سفیدش رقم خورد و در ادامه به جنبش «دختر خیابان انقلاب» معروف شد. اما رعایت حجاب در سیاست خارجی و روابط بین‌الملل مسئولان جمهوری اسلامی نیز با آنچه در چهل سال گذشته ادعا کرده‌اند، تفاوت داشته است. در تازه‌ترین تحول در این زمینه انتشار عکس‌ها از مصاحبه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی نشان می‌دهد مصاحبه شونده زن در برابر وزیر با حجاب است، اما دستیار این خبرنگار در پشت صحنه بدون حجاب و در نهایت آزادی در حال انجام وظیفه است. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور اسبق جمهوری اسلامی نیز در مراسم مرگ هوگو چاوز رئیس جمهور سابق ونزوئلا بر خلاف دستورات دینی اسلام و مبحث محرم و نامحرم با در آغوش کشیدن مادر چاوز با او در غم از دست دادن فرزند هم‌دردی کرد. روح الله خمینی هم در روزهای حضورش در پاریس و در گفتگو با خبرنگاران زن بدون توجه به نوع پوشش آنها به تبیین سیاست‌های خود می‌پرداخت و از دور به مردم ایران و جهان وعده آزادی می‌داد. حالا با استناد به صحبتهای معاون وزیر ورزش و جوانان و خانواده جمهوری اسلامی فضا شفاف‌تر شده و آشکار می‌شود که مبارزه با آزادی زنان در ۴۰ سال گذشته نه مبارزه برای اجرای قوانین شرع که تلاشی برای ارعاب و سرکوب اثرگذاران جامعه یعنی زنان بوده‌ است.